آزادى و ولایت در فقه سیاسى

(قسمت اول)

آزادى و ولایت از جمله اصول و مبانى فقه سیاسى شیعه بوده و از جایگاه والایى برخوردار مى باشند. یکى از مباحث بسیار مهم درباره آزادى و ولایت, رابطه اى است که این دو مفهوم در فقه سیاسى داشته و بر اساس آن رابطه, مفهوم خاصى پیدا کرده اند. آنچه در پى می آید, نوشتار مختصرى است که درصدد بررسى رابطه آزادى و ولایت در فقه سیاسى معاصر شیعه بوده و تلاش مى کند رابطه این دو مفهوم را در دیدگاههاى عمده درباره ولایت فقیه, تبیین و بررسى نماید.

بر این اساس, ابتدا به طرح دیدگاهها پرداخته, سپس رابطه آزادى و ولایت را در آن دیدگاهها بررسى کرده و آنگاه تلاش فقهاى معاصر در حل مسإله آزادى و رابطه اش با ولایت را دنبال مى کنیم.

یکى از سوالات اساسى در بحث ولایت, این است که آیا دلیل حکمت و قاعده لطف به دوران غیبت منتقل شده است؟ آیا بر اساس این ادله مى توان به تداوم ولایت در دوران غیبت اندیشید؟ پاسخ بیشتر علماى شیعه این است که باید به خود معصوم مراجعه کرد و از او, پاسخ این سوال را جویا شد. از این رو, با مراجعه به کلام معصومین استدلالها و دیدگاهها شکل مى گیرد. این رویکرد, رویکردى فقهى است که با پیش فرض گرفتن مبانى کلامى و با استمداد از شیوه و متد فقهى, تلاش مى کند پاسخ مناسبى به مسإله آزادى و ولایت ارائه کند. پیش فرض دیگر این رویکرد, اصل استظهار است که براساس آن, تفسیرهاى متعددى از کلام معصومین ارائه مى گردد که در این نوشتار برآنیم با نگاهى به دیدگاههاى مختلف در فقه سیاسى معاصر شیعه[ ولایت فقیه], مسإله آزادى در این دیدگاهها را بررسى نماییم.

به طور کلى, پس از مراجعه فقها به کلام معصومین(ع), براى پاسخ به مسإله تداوم ولایت و عدم آن در دوران غیبت, دو دیدگاه عمده شکل مى گیرد:

1ـ عدم واگذارى ولایت در دوران غیبت

بر اساس این دیدگاه, ولایت به معناى حق حاکمیت سیاسى در دوران غیبت به هیچ کس واگذار نشده و ولایت به این معنا تنها از آن پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) مى باشد. به عبارت دیگر با مراجعه به کلام معصومین, نمى توان چنین ولایتى را براى فقیه ثابت نمود. این دیدگاه هرچند که در دوران معصوم, ولایت را در کنار اصل آزادى قرار مى دهد و بدین سان, نوعى توازن را برقرار مى سازد; اما در دوران غیبت چنین ترکیبى را نمى پذیرد. البته برخى از کسانى که ولایت فقیه را در دوران غیبت نپذیرفته اند, از مسإله اى به نام ((جواز تصرف)) فقیه سخن گفته اند(1) که در ادامه بحث به این دیدگاه خواهیم پرداخت و رابطه آزادى و ولایت را در آن بررسى مى کنیم.

از آنجا که این نوشتار, درصدد بررسى آزادى و ولایت در فقه سیاسى معاصر شیعه مى باشد, بدیهى است که باید به نظریاتى پرداخت که اصل ولایت را پذیرفته اند. از این رو, به بررسى بیشتر این دیدگاه نمى پردازیم; چرا که این دیدگاه اساسا ولایت را نمى پذیرد و تداوم ولایت را باور ندارد. و به همین دلیل در اینجا تنها به همین مختصر اکتفا مى کنیم.

مهم ترین کاربرد بصیرت

---

همانگونه که انسان برای حرکت از جایی به جایی، نیازمند به چشم ظاهری است تا در چاه نیفتد، همچنین برای رسیدن به اهداف متعالی و رهایی از دام فتنه ها، نیازمند به هوشیاری و بصیرت لازم است .

---

«قُلْ هذِهِ سَبیلی‏ أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى‏ بَصیرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنی‏ وَ سُبْحانَ اللَّهِ وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ»؛ بگو راه من این است که من و پیروانم با بصیرت کامل همه مردم را بسوى خدا مى‏خوانیم.

(یوسف _108)‏

این آیه علاوه بر اینکه نشان میدهد که رهبر باید داراى بصیرت و بینایى و آگاهى کافى باشد؛ هم چنین  نشان مى‏دهد که هر مسلمانى که پیرو پیامبر  است؛ چون به نوبه خود دعوت کننده و مبلغ  به سوى حق است، پس نباید مردم را چشم بسته و بدون آگاهی به انجام کاری ترغیب کند بلکه باید خود دارای بصیرت کافی بوده تا با بصیرت و آگاهى کامل  مردم را به سوى خدا دعوت کند.

همانگونه که انسان برای حرکت از جایی به جایی، نیازمند به چشم ظاهری است تا در چاه نیفتد، همچنین برای رسیدن به اهداف متعالی و رهایی از دام فتنه ها، نیازمند به هوشیاری و بصیرت لازم است .

 در روایت است که: (ما من‏ عبد إلّا و فی‏ وجهه‏ عینان‏ یبصر بهما أمر الدنیا، و عینان فی قلبه یبصر بهما أمر الآخرة، فإذا أراد بعبد خیرا فتح عینیه اللتین فی قلبه: فأبصر بهما ما وعده بالغیب، فآمن بالغیب على الغیب‏).

یعنی هیچ بند ه ای نیست مگر آنکه دو چشم در صورتش دارد که با آنها امور دنیا را میبیند و دو چشم در دلش که با آنها امور آخرت را می بیند.

پس هرگاه خداوند خیر بنده ای را بخواهد دو چشمی را که در دل اوست می گشاید و او با آنها آنچه را خداوند در عالم غیب به او وعده داده است؛ می بیند و به وسیله غیب  به غیب ایمان می آورد. (کنز العمّال: 2/ 42 ح 3043)

بر اساس آموزه ای قرآنی و اهل بیت عصمت علیهم السلام که خود پرچمداران بصیرت اند؛ انسان باید در همه امور، اعم از زندگی و دوستی ها و دشمنی ها و موضع گیری ها و...، باید بر اساس شناخت عمیق و بصیرت عمل کند تا بتواند با شناخت خودی از بیگانه و اطمینان به حقانیت مسیر ، قدم بردارد.

مهمترین کاربرد بصیرت، زمان فتنه هاست، زمانی که جامعه دچار اضطراب و آزمایشی بزرگ قرار بگیرد که در این صورت  تنها بصیرت است که در این حال میتواند قدرت تشخیص و انتخاب را به اشخاص بدهد .

عزیزان من! تمام مشکلاتى که براى افراد یا اجتماعات بشر پیش مى‌آید، بر اثر یکى از این دو است: یا عدم بصیرت، یا عدم صبر. یا دچار غفلت مى‌شوند، واقعیتها را تشخیص نمى‌دهند، حقایقها را نمى‌فهمند، یا با وجود فهمیدن واقعیات، از ایستادگى خسته مى‌شوند

از آنجا که در  رویاروی با فتنه، حق شناسی و باطل شناسی، شرط ورود به میدان است؛ لذا امام علی علیه السلام مرتب می کوشند که به یاران خود بصیرت بدهد تا مبادا در شناخت دشمن اشتباه کرده و فریب بخورند.

و همچنین امام حسین علیه السلام تا آنجا که توان داشتند مردم را به بصیرت وشناخت دعوت میکردند، گاهی با نامه وارسال پیام ، گاهی با با سخنرانی وگاهی با ملاقاتهای خصوصی  و در نهایت با بذل جان خود ؛ راه حق را از باطل روشن نمودند ؛ تا مبادا جامعه در گرداب و امواج فتنه ها گرفتار شود . 

 

 معناشناسی و مفهوم شناسی بصیرت

اهل لغت معانی مختلفی برای این واژه بیان کرده اند، همچون ؛ عقیده قلبی، شناخت ، یقین ، زیرکی و عبرت برهان و...

اما در اصطلاح ؛ بصیرت روشن بینی و نیرویی نهانی و قلبی ؛ و فهم و درک عمیق است که زمینه تشخیص حق از باطل و انتخاب راه درست از غلط را برای انسان فراهم می‌کند.

رسول گرامی اسلام می فرمایند: لیس الأعمى من یعمی بصره إنّما الأعمى‏ من‏ تعمی‏ بصیرته‏ ؛

کور کسی نیست که چشمش نابینا باشد؛ بلکه کسی است که بصیرت نداشته باشد. (نهج الفصاحة _2373).

مرحله دوم : ضرورت و اهمیت بصیرت

بدون شک بینش و آگاهی، در مورد کارهایی که انسان انجام می‌دهد، بخصوص اعمال فردی و اجتماعی، حائز اهمیت فوق العاده بوده و در صورت نبود بینش کافی، مخصوصا در برهه‌های حساس زندگی، آدمی را تا مرحله افتادن در پرتگاه‌ها و خروج از صراط مستقیم الهی پیش می‌برد.

حال در جنگ نرم که در حقیقت اقدامات روانی و تبلیغات رسانه ایی ، خود جامعه را هدف قرار داده ، در این چنین شرایطی که بمباران اطلاعات و انفجار اندیشه های مسموم در جامعه جریان پیدا میکند ، اینجاست که شناخت دوست از دشمن مشکل می شود . و در این فضای غبار آلود و مسموم ، تنها سپر و سلاحی که قادر است انسان را به سلامت و سعادت رهنمون کند ، همان بصیرت و روشن بینی است.

بنابر این یکی از اهمیت های بصیرت این است که در حربه نرم  بهترین سلاح و سپر است.

در نگاه قرآن و اهل بیت عصمت، در جنگ نرم، دشمن با حقیقت و حق رویارویی کرده و برای مسموم کردن عقاید حقه مردم از هیچ کوششی فرو گذار نیست.

فضای سایبر در خدمت جنگ نرم

 

چگونه فضای سایبر در خدمت جنگ نرم قرار می‌گیرد!
 

فضای سایبر یا فضای مجازی به عنوان کلید محیط الکترونیکی است که ارتباط افراد انسانی را با تکیه بر ابزارهای خاص " الکترونیکی مخابراتی " به صورت سریع و سهل برقرار می‌سازد. این محیط با کارویژه‌های معین خویش، بستر مناسبی را برای پیگیری و تبیین آنچه امروز به " منازعات نرم " مشهور است ایجاد می‌نماید.
منازعات نرم اشکالی از منازعه است که با تکیه بر ابزارهای غیر خشونت‌آمیز تغییر و دگرگونی در جوامع و به عبارتی سلطه به شیوه بکر، جذاب و پیچیده را دنبال می‌نماید. جنگ نرم، معلول تدابیر مراکز امنیتی و بنیادهای استراتژیک غربی برای طراحی اشکال جدید سلطه است. در این شیوه از منازعات، تسلط بر افکار عمومی و دستیابی به اهداف سیاسی، اجتماعی، امنیتی و حتی اقتصادی، از طریق اقناع از یک طرف و ایجاد درگیری مستقیم برای مخاطب به گونه‌ای است که طراحان جنگ نرم با پرداخت حداقل هزینه‌ها، حداکثر استفاده را ببرند. ثانیاً برآیند این دگرگونی به صورت بلند مدت و با اطمینان بیشتری خواست‌ها و مطالبات جوامع سلطه‌گر را تأمین کند.
منازعه نرم بر اصول و روش‌های متعددی استوار است، مهم‌ترین اصل اجتناب از خشونت‌های فیزیکی و پای‌بندی به پروسه عدم خشونت است و تأکید بر مفهوم فیزیک ناشی از این گزاره است که در این تئوری معیارهای خاصی برای عدم خشونت تجویز می‌شود.
1ـ خشونت غیر فیزیکی و به عبارتی خشونت در اشکال فکری- فرهنگی را نفی نمی‌کند. درگیری‌های فکری ـ فرهنگی از بسترهای مساعد برای تداوم چنین گفتمانی است.
2ـ پرهیز از خشونت به معنای پرهیز از اشکال خشونت فیزیکی نیز نیست. بلکه خشونت در این تئوری از ابزار قالب و رایج به ابزار فرعی و تئوریزه شده تبدیل می‌شود. برهمین اساس در فاز عملیاتی جنگ نرم خشونت‌های متعددی به صورت درگیری مستقیم ویژه به یکی از اصلی‌ترین ابزارهای هدایت جنگ نرم تبدیل شده است. ویژگی منحصر به‌فرد فضای سایبر هم ابزارهای مورد نظر را در اختیار مجریان براندازی نرم می‌گذارد. همچنین کار ویژه‌های جنگ نرم به عملی‌ترین وجه نمایان می‌شود.

تمرکز دشمن بر فضای مجازی در هدایت جنگ نرم
 

اسلام امریکایی در شبکه های ماهواره ای

---

در این روش، رسانه ها نقشی اساسی داشته و موظف به اشاعه ی اسلام آمریکایی در راستای محو ارکان اصلی اسلام ناب محمدی (ص) هستند که این روند خود از زیر مجموعه های جنگ نرم می باشد زیرا اعتقادات و افکار مردم را نشانه رفته و با ملایمت و مسالمت عمل می کند.

---

اسلام آمریکایی اصطلاحی است که توسط امام خمینی (ره) برای توصیف نوعی اسلام جعلی استفاده می شد. 

ایشان "اسلام آمریکایی" (American Islam) را شامل مواردی چون اسلام اشرافیت ، اسلام سازش ، اسلام مقدس نماها ، اسلام ذلت ، اسلام پول و زور ، اسلام حاکمیت سرمایه و سرمایه داران بر مظلومین ذکر می‌ کنند که گسترده ترین منبع اشاعه ی آن رسانه های فارسی زبان ماهواره ای هستند و آنچه که امروزه بر همگان آشکار گشته این می باشد که ، اسلام در بیشتر رسانه‌ های تبلیغاتی غرب ، "خطری بزرگ برای تمدن غربی" به حساب می آید و مسلمانان نیز عموماً گروه‌ های خشونت طلب و تندرو که جهاد را پیشه‌ ی خود قرار داده و به چند همسری (تعدد زوجین) اعتقاد دارند و مخالف سکولاریسم و آمیختگی با دیگر مردم هستند ، شناخته شده ‌اند و  همین امر باعث شده تا رسانه های مخالف با به تصویر کشیدن کشف حجاب ، روابط آزاد بین زن و مرد ، سکولاریسم و ... مردم را به اسلام آمریکایی سوق داده تا از این راه وجهه ی اصیل اسلام را خدشه دار نمایند.

جنگ نرم و تحول در مفهوم جهاد

جهاد در فقه و فرهنگ شیعی یکی از واجبات و فروع دین است که در بستر تاریخ و خصوصاً در صدر اسلام در حوزه نظامی بیشتر نمود یافته است. قله جهاد در فرهنگ دینی ما باید به گذشتن از جان منجر شود و معامله آگاهانه با خدا پاداش و شأن چنین از جان گذشتگی است. در ادبیات اخلاقی پیامبر به «جهاد اکبر» نیز برمی‌خوریم که سخت‌ تر از جهاد و مبارزه نظامی یا «جهاد اصغر» است.

 جهاد در ادبیات حضرت امام و مقام معظم رهبری قابل تعمیم دانسته شد. لذا هرگونه تلاش برای حفظ شأن و استقلال مسلمین و خودکفایی در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، همسان جهاد محسوب شد. لذا ورود به هربعدی از ابعاد جامعه اسلامی که نیازمند کوشش و تلاش مجاهدانه است جهاد محسوب می‌شود و می‌تواند بابی از ابواب جنت محسوب شود.

شیف پارادایمی جنگ سخت به جنگ نرم شکل مبارزه را عوض نموده است. «قتال» به‌عنوان نماد جهاد نظامی و شهادت ‌طلبانه کم‌رنگ شده است. لذا برای مجاهد فی‌سبیل‌الله، سیر کمال الی‌الله و جایگزینی قله مجاهدت (شهادت) باید متناسب با شرایط امروزی و نوع مبارزه انجام شود.

فضای سایبر در خدمت جنگ نرم

  

چگونه فضای سایبر در خدمت جنگ نرم قرار می‌گیرد!
 

فضای سایبر یا فضای مجازی به عنوان کلید محیط الکترونیکی است که ارتباط افراد انسانی را با تکیه بر ابزارهای خاص " الکترونیکی مخابراتی " به صورت سریع و سهل برقرار می‌سازد. این محیط با کارویژه‌های معین خویش، بستر مناسبی را برای پیگیری و تبیین آنچه امروز به " منازعات نرم " مشهور است ایجاد می‌نماید.
منازعات نرم اشکالی از منازعه است که با تکیه بر ابزارهای غیر خشونت‌آمیز تغییر و دگرگونی در جوامع و به عبارتی سلطه به شیوه بکر، جذاب و پیچیده را دنبال می‌نماید. جنگ نرم، معلول تدابیر مراکز امنیتی و بنیادهای استراتژیک غربی برای طراحی اشکال جدید سلطه است. در این شیوه از منازعات، تسلط بر افکار عمومی و دستیابی به اهداف سیاسی، اجتماعی، امنیتی و حتی اقتصادی، از طریق اقناع از یک طرف و ایجاد درگیری مستقیم برای مخاطب به گونه‌ای است که طراحان جنگ نرم با پرداخت حداقل هزینه‌ها، حداکثر استفاده را ببرند. ثانیاً برآیند این دگرگونی به صورت بلند مدت و با اطمینان بیشتری خواست‌ها و مطالبات جوامع سلطه‌گر را تأمین کند.
منازعه نرم بر اصول و روش‌های متعددی استوار است، مهم‌ترین اصل اجتناب از خشونت‌های فیزیکی و پای‌بندی به پروسه عدم خشونت است و تأکید بر مفهوم فیزیک ناشی از این گزاره است که در این تئوری معیارهای خاصی برای عدم خشونت تجویز می‌شود.
1ـ خشونت غیر فیزیکی و به عبارتی خشونت در اشکال فکری- فرهنگی را نفی نمی‌کند. درگیری‌های فکری ـ فرهنگی از بسترهای مساعد برای تداوم چنین گفتمانی است.
2ـ پرهیز از خشونت به معنای پرهیز از اشکال خشونت فیزیکی نیز نیست. بلکه خشونت در این تئوری از ابزار قالب و رایج به ابزار فرعی و تئوریزه شده تبدیل می‌شود. برهمین اساس در فاز عملیاتی جنگ نرم خشونت‌های متعددی به صورت درگیری مستقیم ویژه به یکی از اصلی‌ترین ابزارهای هدایت جنگ نرم تبدیل شده است. ویژگی منحصر به‌فرد فضای سایبر هم ابزارهای مورد نظر را در اختیار مجریان براندازی نرم می‌گذارد. همچنین کار ویژه‌های جنگ نرم به عملی‌ترین وجه نمایان می‌شود.

تمرکز دشمن بر فضای مجازی در هدایت جنگ نرم
 

توانایی فضای سایبر در کنترل و هدایت منازعات نرم باعث شده است، کشورهای سلطه گر حسابی ویژه را برای نقش آفرینی این براندازی (داخلی) در محیط مجازی در نظر بگیرند. به گونه‌ای که امروز عمده‌ترین ابزار هدایت جنگ نرم، همان فضای مجازی است.

کالبدشکافی جنگ نرم اقتصادی

نگاهی به شیوه های جدید تقابل کشورها با یکدیگر

از جنگ ‌سخت ‌تا ‌‌جنگ ‌نرم

جام جم آنلاین: طی سال‌های گذشته که هر روز دیش‌های ماهواره‌ها در پشت‌بام خانه‌های ایرانی مانند قارچ سمی سبز می‌شد، برخی بدون این که به عمق علت به وجود آمدن چنین پدیده‌ای فکر کنند با آن به شکلی قهری برخورد کردند.

همین مساله باعث شد از برنامه‌ریزی وسیعی که در آن سوی مرزها برای ایجاد راهی که بتواند به صورتی نرم افکار داخلی را به سمت و سوی مطلوب آنان هدایت کند، غافل شدند و همین موضوع موجب رشد شبکه‌های مختلف از خبری و رسانه‌ای تا سرگرمی و علمی شد تا بتواند دیش‌های ماهواره‌هایی را که بارها جمع‌آوری شدند همچنان روی بام‌های فکری جامعه ثابت نگاه دارد و اگر بخواهیم نگاهی واقع بینانه داشته باشیم باید بگوییم تعداد آنها نیز رو به گسترش است.

پس از جنگ جهانی دوم که میان کشورها آتش‌بس برقرار شد، طبیعت جنگ و منازعه میان 2 اردوگاه ایدئولوژیک شرق و غرب، آنچه به ظاهر پایان درگیری‌ها و آتش بس نامیده می‌شد را در یکی از ابعاد خود از جنگ و درگیری گرم به سوی آنچه جنگ سرد نامیده می‌شود، کشانید و در نهایت باعث گستردگی رسانه‌ها بخصوص در جهان غرب شد. از سوی دیگر، رواج دموکراسی و سهم‌خواهی‌های مردمی از قدرت و رشد سریع آن به سبب روشنگری‌ها و بلوغ علمی به وجود آمده در قرن 18 و 19، سبب شد اهمیت متغیر جدیدی به نام مردم در قالبی به نام افکار عمومی روزافزون شود.

خوی قدرت‌خواهی و افزایش دامنه آن در غرب باز هم نگاه‌ها را به سوی مناطق استراتژیک جهان ازجمله خاورمیانه سوق داد و زمینه فرار از استعمار و استعمارگری در این منطقه که آمیخته به اندیشه‌های عمیق مذهبی و استقلال‌خواهی بود، جنگ دوم جهانی را برای به دست آوردن دوباره منطقه به سمت جنگ نرم با ابزار نوینی به نام رسانه هدایت کرد، در حالی که در کشور‌های منطقه خاورمیانه به دلیل شرایطی که استعمار گران پس از جنگ جهانی دوم در آنها به وجود آورده بودند، چندان صدای گام‌های جنگ نرم شنیده نشد و این کشور‌ها خاموش و بی‌هراس مشغول رتق و فتق درگیری‌های داخلی خودشان شدند که با دستان ماهر همان استعمار در گام اول اجرای سناریوی جنگ نرم طراحی شده بود.

تاثیر برنامه‌های ماهواره‌ای بر نوجوانان

از دیدگاه روان شناسی ، نوجوانی یکی از بحرانی ترین و حساس ترین دوره های زندگی انسان به حساب می‌آید. این دوران که طبق یکی از نظریه های روان شناسی، سنین 12 تا 16 سالگی را در بر می‌گیرد، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و سرنوشت آینده خوب فرد با تصمیمات درست و منطقی و همچنین سرنوشت آینده بد و نا به هنجار فرد با تصمیمات و عملکردهای نادرست و غیر اصولی این دوره گره خورده است.

اِنَّما قَلبُ الحَدَثِ کَا لاَرضِ الخالِیَةِ ما اُلقِیَ فیها مِن شَیئٍ قَبِلَتهُ.

دل نوجوان مانند زمین آماده است که هر بذری در آن افشانده شود می‌پذیرد.

امام علی (ع) - نامه 31 نهج البلاغه

 

رضا مشتاقی/ کارشناس مسائل اجتماعی

از دیدگاه روان شناسی ، نوجوانی یکی از بحرانی ترین و حساس ترین دوره های زندگی انسان به حساب می‌آید. این دوران که طبق یکی از نظریه های روان شناسی، سنین 12 تا 16 سالگی را در بر می‌گیرد، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و سرنوشت آینده خوب فرد با تصمیمات درست و منطقی و همچنین سرنوشت آینده بد و نا به هنجار فرد با تصمیمات و عملکردهای نادرست و غیر اصولی این دوره گره خورده است. در مرحله نوجوانی، یک سلسله تغییرات اساسی و مهم در دستگاه روانی ایجاد شده و بر اساس آن، انسان توانایی درک و تحلیل مسائل انتزاعی را پیدا می‌کند . بخش عمده ای از رشد روانی و عاطفی فرد ، جامعه پذیری و تمرین نقش ها نیز در این دوران حادث می‌شود که اهمیت غیر قابل اغماضی در شکل گیری هویت فرد دارد . امروزه  یکی از مهم ترین عوامل خارجی که بر شکل گیری هویت شخص تاثیر قابل ملاحظه ای دارد ، رسانه است . انسان قرن بیست و یکم بخش قابل ملاحظه ای از زمان بیداری خود را در کنار رسانه ها می‌گذراند ، با مخلوقات آن زندگی می‌کند ، از آن الگو می‌پذیرد و واقعیات زندگی خود را با آن منطبق می‌کند . رسانه ها انواع مختلفی دارند که شامل سینما ، اینترنت ، رادیو ، تلویزیون و شبکه های کابلی و ماهواره‌ای می‌شوند . موضوع بحث ما در این جا ، تاثیر شبکه‌های ماهواره‌ای که به صورت غیر قانونی و بدون نظارت دولت و دیگر دستگاه‌های نظارتی مورد استفاده خانواده ها قرار می‌گیرند ، بر شکل گیری هویت نوجوان ایرانی است .

راهکارهای قرآنی در مقابله با جنگ نرم

جنگ نرم بدون اختلال در نظام فکری و اخلاقی و درونی فرد و جامعه، موفقیت‌آمیز نخواهد بود و لذا صیانت از جوهره ایمانی و بنیاین‌های فکری و روحی از الزامات مقابله در جنگ نرم است.

---

رضا طلایی‌نیک، کارشناس مسائل راهبردی و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه جنگ نرم علیه نظام و جامعه اسلامی از ویژگی‌های خاصی برخوردار است، اظهار کرد: جنگ نرم به رغم تشابه در برخی از روش‌ها و تاکتیک‌ها، در جوامع گوناگون وجوه متمایزی متناسب با ماهیت و هویت هر جامعه دارد؛ در جنگ نرم علیه حاکمیت و جامعه اسلامی، ایمان، تقوا، صبر و استقامت دینی توأم با ایجاد تردید و انحراف فکری هدف‌گذاری می‌شود.

وی افرود: دشمن برای پیشبرد اهداف خود در جنگ نرم علیه نظام اسلامی ایمان و خدامحوری و اتحاد و استقامت دینی مردم را نشانه می‌گیرد که با اتخاذ روش‌های پیچیده و عمدتاً غیر مستقیم همراه می‌شود.

وی با اشاره به اولویت قرار گرفتن جنگ نرم برای تخریب نظام اسلامی تصریح کرد: جنگ نرم بیش از روش‌های دیگر در مقابل نظام و جامعه اسلامی اولویت داده می‌شود، اما پایه‌های دینی و مردمی نظام اسلامی مانع از موفقیت‌های دشمنان در نبردهای نظامی و سخت‌افزاری است و لذا توسل دشمنان به جنگ نرم علیه جامعه و حاکمیت دینی به‌رغم پیچیدگی و دشواری از اولویت‌های آنان است.

مدل‌های غربی زنگ خطر زندگی اسلامی

به بهانه به روز شدن و به اصطلاح امروزی‌ها up to date  بودن، آیین‌های کهن و سنت‌های اصیل و اسلامی را به دست فراموشی سپرده و اغراق نیست اگر بگوییم در برخی موارد سنت‌های اجتماعی را به دست فراموشی سپرده‌ایم.

 

از آداب و سنن غذاخوردن و لباس پوشیدن و راه رفتن گرفته تا عمل به سنتهای حسنه مثل صله‌رحم، قناعت، انفاق و وقف.

جوان‌های امروزی تا دلشان مالش می رود به جای آنکه پای گاز بایستند و اشکنه و کال جوش  درست کنند و همه دور یک سفره پارچه‌ای قلم‌کار بنشینند و غذا بخورند، هر کس برای خود هر وقت گرسنه شد به اولین فست‌فودی سر خیابان سفارش ساندویچ و پیتزا می‌دهد.

نسل جدید به جای آنکه آخر هفته به بهانه درست کردن یک آش رشته ساده دسته جمعی همه فامیل را دور هم جمع کنند و صله‌رحم به جا آورند، به دلیل تجملات و چشم و هم‌چشمی قید دید و بازدیدهای فامیلی را می‌زنند. همچنین بچه‌های امروزی کمتر از دلایل وقف و ضرورت آن می‌دانند. ما پدر و مادرها شاید به آنها نگفته‌ایم که در زمانهای قدیم مردم یک شهر یاد یار، برای کمک به همنوع خود و یاری‌رساندن به مسافران در جاده‌ها، کوزه‌، گیوه و آب‌انبار و چراغ نفتی وقف می‌کردند. یا هنوز برخی نمی‌دانند حضرت علی(ع) با وقف چاه‌های آب در شهر مدینه، مزارع کشاورزی در سرزمین عربستان را تا به امروز رونق بخشیده است.

البته با نوشتن این مقدمه قصدمان آن نیست که بگوییم باید به صدسال قبل برگردیم و از تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده نکنیم، ولی نباید فراموش کنیم که ما با همین سنت‌های حسنه، ارزشهای دینی و اسلامی و صالحات و باقیات زنده هستیم و زندگی می‌کنیم و بقاء می‌یابیم.

بچه‌های امروز باید یاد بگیرند که چگونه به سنت‌ها احترام بگذارند و دنبال‌رو و احیاگر باشند. تقویت و بسط سبک زندگی اسلامی بر دوش ما بزرگ ترهاست و باید به نسل جدید آموزش دهیم که با عمل به دستورات واجب و مستحب الهی در دنیایی آباد، سعادتی پربار برای خود فراهم سازیم.

تغییر سبک زندگی خیلی راحت‌تر و ساده‌تر از آن است که نیاز به همایش و کنگره‌های متعدد داشته باشد. قناعت، محبت، صدقه، وقف و انفاق سرفصلهای تغییر سبک زندگی است. نباید بگذاریم بیش از این پای سبک زندگی غربی در زندگی‌های ما باز شود و در خانه‌های ما جا خوش کند.